Türkiye'de öğrenimi devam eden yabancı öğrenciler için çalışma izni başvurusu

GÖRKEM GARİP

Görkem GARİP

11/14/20246 min oku

a man in a vest and tie is holding a paper with a picture of a
a man in a vest and tie is holding a paper with a picture of a

Türkiye'de öğrenimi devam eden yabancı öğrenciler belirli şartlar altında çalışma izni başvurusu yapabilirler:

  1. Lisans ve Ön Lisans Öğrencileri:

    • Lisans ve ön lisans seviyesinde eğitim gören yabancı öğrenciler, yalnızca öğrenimlerinin ilk yılını tamamladıktan sonra çalışma iznine başvurabilirler.

    • Bu öğrenciler, kısmi süreli çalışma (part-time) şeklinde çalışabilirler.

  2. Lisansüstü Öğrenciler:

    • Yüksek lisans ve doktora gibi lisansüstü seviyede eğitim alan öğrenciler, eğitim süreleri boyunca çalışma iznine başvuru sınırlaması olmaksızın tam süreli veya kısmi süreli çalışabilirler.

  3. Özel Durumlar:

    • Çalışma izni başvuruları, öğrencinin öğrenci ikamet iznini sona erdirmez; yani öğrenci, aynı zamanda öğrenci statüsünü koruyarak çalışabilir.

Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler:

  • Öğrenci ikamet izniyle birlikte başvurulan çalışma izni işlemleri, işverenin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na başvurması yoluyla yapılır.

  • Öğrencinin geçerli bir öğrenci ikamet izni, pasaport, öğrenim belgesi ve iş sözleşmesi gibi belgeler başvuru esnasında sunulmalıdır.

Öğrenci çalışma izni başvurusunun olumlu sonuçlanması halinde, yasal olarak öğrenim süresi boyunca çalışabilir.

1. Mezuniyet Sonrası İkamet İzni Başvurusu: Mezuniyetinizin ardından, öğrenci ikamet izniniz sona erecektir. Türkiye'de kalmaya devam edebilmek için, durumunuza uygun bir ikamet iznine başvurmanız gerekmektedir. Bu kapsamda, kısa dönem ikamet izni veya çalışma iznine dayalı ikamet izni seçeneklerini değerlendirebilirsiniz.

2. Çalışma İzni Başvurusu: Türkiye'de çalışmak isteyen yabancıların, çalışma izni alması zorunludur. Çalışma izni başvurusu, genellikle işveren tarafından yapılır. Ancak, kendi işinizi kurmayı planlıyorsanız, bağımsız çalışma izni için de başvurabilirsiniz.

Başvuru Şekli ve Şartları:

  • İşveren Aracılığıyla Başvuru:

    • İş Teklifi: Öncelikle, Türkiye'de bir işverenle anlaşarak iş teklifi almanız gerekmektedir.

    • Başvuru Süreci: İşvereniniz, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın e-Devlet kapısı üzerinden sizin adınıza çalışma izni başvurusu yapacaktır. Başvuru için gerekli belgeler arasında pasaport sureti, diploma veya mezuniyet belgesi ve iş sözleşmesi bulunmaktadır.

  • Bağımsız (Kendi Adınıza) Başvuru:

    • İşyeri Kuruluşu: Kendi işinizi kurmak istiyorsanız, öncelikle işyerinizin ticaret siciline kaydını ve vergi numarası alımını tamamlamalısınız.

    • Çalışma İzni Başvurusu: Kuruluş işlemlerinin ardından, bağımsız çalışma izni için Bakanlığa başvurmanız gerekmektedir. Başvuruda, iş planınız, sermaye yapınız ve mesleki yeterliliğinizi gösteren belgeler talep edilebilir.

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:

  • Başvuru Zamanlaması: Çalışma izni başvurularının değerlendirilmesi ortalama 30 gün sürebilir. Bu nedenle, mezuniyet öncesinde iş arayışına başlayarak, başvurularınızı zamanında yapmanız önemlidir.

  • İkamet İzni ve Çalışma İzni İlişkisi: Çalışma izni, aynı zamanda ikamet izni yerine geçmektedir. Ancak, çalışma izninizin sona ermesi durumunda, ikamet izniniz de sona erecektir. Bu nedenle, çalışma izninizin süresini takip etmeli ve gerektiğinde uzatma başvurusu yapmalısınız.

  • Mevzuat Takibi: Türkiye'deki yabancıların çalışma ve ikamet izinlerine ilişkin mevzuat zaman zaman güncellenmektedir. Güncel bilgilere ulaşmak için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın resmi web sitesini ve Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nün duyurularını düzenli olarak takip etmeniz önerilir.

Üniversiteden mezun olduktan sonra Türkiye'de kalmak ve çalışmak isteyen yabancı bir öğrencinin izleyebileceği süreci adım adım aşağıda detaylandırıyorum:

Adım 1: Mezuniyet Sonrası İkamet İzni Başvurusu

  • Amaç: Mezun olduktan sonra geçerli bir ikamet izni olmadan Türkiye'de kalınamayacağı için ikamet izni alınmalıdır.

  • İkamet İzni Türü: Kısa dönem ikamet izni veya çalışma iznine dayalı ikamet izni tercih edilebilir.

  • Başvuru Zamanı: Mezuniyetten hemen sonra yapılmalıdır. İkamet izni, çalışma izninin çıkmasına kadar kalmanıza olanak tanır.

Gerekli Belgeler

  • Pasaport Fotokopisi: Kimlik bilgileri ve en son giriş damgasını içeren sayfaların kopyası.

  • Dört Adet Biyometrik Fotoğraf

  • Sağlık Sigortası Poliçesi: Türkiye’de geçerli sağlık sigortası.

  • Mezuniyet Belgesi veya Diploma: Okuldan alınan ve mezuniyeti gösteren belge.

  • Geçerli Oturma İzni Belgesi: Eğer mevcutsa (öğrenci ikamet izninizin kopyası).

Adım 2: Çalışma İzni İçin İş Arama ve İşveren Bulma

  • Amaç: Türkiye’de kalıcı bir çalışma izni almak için bir işverenle anlaşmak gereklidir.

  • İş Arama Süreci: Mezuniyet öncesinde başlayarak iş arayabilirsiniz, çünkü çalışma izni başvurusu işveren tarafından yapılır.

İşveren Tarafından Sağlanacak Bilgiler ve Belgeler

  • İş sözleşmesi veya iş teklifi

  • İşverenin vergi numarası, ticaret sicil bilgileri

  • İşyerinin en az 5 Türk vatandaşı çalıştırdığını gösteren belgeler (yasal gereklilik)

Adım 3: Çalışma İzni Başvurusu

  • Başvuru Şekli: İşvereniniz e-Devlet kapısı üzerinden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvuru yapacaktır.

  • Başvuru Süresi: Ortalama 30 gün içinde sonuçlanır. Çalışma izni başvurusu onaylanana kadar ikamet izninizin geçerli olması önemlidir.

Gerekli Belgeler (Yabancı Çalışan için)

  • Pasaport Fotokopisi

  • Diploma veya Mezuniyet Belgesi: Türkçe tercümesi ile birlikte.

  • İş Sözleşmesi: İşveren ve yabancı çalışan tarafından imzalanmış olmalıdır.

  • Biyometrik Fotoğraf: Başvuru için 2 adet gereklidir.

Gerekli Belgeler (İşveren için)

  • Vergi Levhası Kopyası

  • Şirketin Son Yıla Ait Bilanço ve Gelir Tablosu

  • Şirketin Ortaklık Yapısını Gösteren Ticaret Sicil Gazetesi

Adım 4: Çalışma İznine Dayalı İkamet İzni Başvurusu

  • Amaç: Çalışma izni, aynı zamanda ikamet izni yerine geçer. Çalışma izniniz onaylandıktan sonra, Göç İdaresi’nden ikamet izni başvurusu yapılabilir.

  • Başvuru Zamanı: Çalışma izni çıktıktan hemen sonra yapılmalıdır.

Gerekli Belgeler

  • Çalışma İzin Belgesi Kopyası

  • Çalışma İzni Harç Bedeli ve Değerli Kağıt Bedeli Makbuzu

Adım 5: Çalışmaya Başlama

  • Çalışma Başlangıcı: Çalışma izni onaylandıktan sonra en geç 30 gün içinde iş başı yapılmalıdır.

  • Sigorta Bildirimi: İşveren, çalışanın Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kaydını yapmalıdır.

Önemli Süreler

  • İkamet İzni Başvurusu: Mezuniyetten hemen sonra yapılmalıdır. İkamet izni, mezuniyet sonrası Türkiye’de kalmanızı sağlar.

  • Çalışma İzni Onay Süresi: Ortalama 30 gün (eksik belge olması durumunda daha uzun sürebilir).

  • Çalışma Başlangıcı: Çalışma izni çıktıktan sonra 30 gün içinde iş başı yapılmalıdır.

1. Çalışma İzni Başvurusu:

  • Şartlar:

    • Türkiye'de çalışmak isteyen yabancıların, öncelikle bir işverenle anlaşarak iş teklifi almaları gerekmektedir.

    • Yabancının, en az 6 ay süreli geçerli bir ikamet iznine sahip olması durumunda, çalışma izni başvurusu Türkiye'den yapılabilir.

  • Gerekli Belgeler:

    • İşveren Tarafından:

      • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na hitaben yazılmış çalışma izni başvuru dilekçesi.

      • İşverenin güncel faaliyet belgesi.

      • Şirketin en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi.

      • Son yıla ait, vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço ve kar/zarar tablosu.

    • Yabancı Çalışan Tarafından:

      • Pasaport sureti (Latin harfleri dışında bir dilde ise yeminli tercüme).

      • Diploma veya geçici mezuniyet belgesi (Türkçe tercümesi ile birlikte).

      • İşveren ve yabancı tarafından imzalanmış iş sözleşmesi.

  • Süreç:

    • İşveren, e-Devlet üzerinden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın e-izin otomasyon sistemi aracılığıyla başvuruyu yapar.

    • Başvurunun olumlu değerlendirilmesi halinde, yabancıya çalışma izni verilir.

2. Çalışma İznine Dayalı İkamet İzni:

  • Şartlar:

    • Geçerli bir çalışma iznine sahip olmak.

    • Çalışma izni, aynı zamanda ikamet izni yerine geçtiğinden, ayrıca bir ikamet izni başvurusu yapılmasına gerek yoktur.

  • Gerekli Belgeler:

    • Çalışma izni belgesi.

    • Pasaport ve çalışma izni süresini kapsayan sağlık sigortası poliçesi.

3. Süreler:

  • Çalışma İzni Süresi:

    • İlk başvuruda en fazla 1 yıl süreyle verilir.

    • Uzatma başvurularında, ilk uzatmada en fazla 2 yıl, sonraki uzatmalarda ise en fazla 3 yıl süreyle verilir.

  • Başvuru Süreçleri:

    • Çalışma izni başvuruları genellikle 30 gün içinde sonuçlandırılır.

    • Uzatma başvuruları, mevcut iznin bitiş tarihinden önce yapılmalıdır.

Önemli Notlar:

  • Çalışma izni, belirli bir işveren ve iş yeri için geçerlidir; farklı bir işverende çalışmak isteyen yabancılar, yeni bir çalışma izni başvurusu yapmalıdır.

  • Çalışma izni süresinin bitiminden önce uzatma başvurusu yapılmazsa, yabancının Türkiye'de yasal kalış hakkı sona erer.