Hızlandırılmış İade Sistemi (HİS) ile Güven ve Hız Elde Edin 🚀📈

Hızlandırılmış İade Sistemi (HİS), belirli mali ve uyum kriterlerini sağlayan mükelleflerin KDV iade süreçlerini hızlandırıyor. HİS’e başvuru koşulları, sağlanması gereken detaylı kriterler, iade süreci ve sertifikanın iptalini gerektiren durumları tam anlamıyla kavramak isteyenler için kapsamlı bir rehber hazırladık.

🔍 1. HİS Sertifikası İçin Gerekli Şartlar

HİS sertifikası, KDV iade sürecinde hız ve güven sağlamak üzere aşağıdaki koşulları karşılayan mükelleflere verilir.

a) Vergi Mükellefiyet Süresi

• Mükellefin, başvuru tarihinden önceki son beş takvim yılı boyunca vergi mükellefiyetinin bulunması gerekmektedir.

b) Mali Büyüklük Koşulları

Son yıllık kurumlar vergisi beyannamesinde dört mali büyüklük kriterinden en az üç tanesi sağlanmış olmalıdır:

• Aktif Toplamı: En az 500.000.000 TL (2024/10/31 tarihinde güncellenen ibareye göre),

• Maddi Duran Varlıklar Toplamı: En az 125.000.000 TL,

• Öz Sermaye Tutarı: En az 250.000.000 TL,

• Net Satışlar: En az 625.000.000 TL.

c) Çalışan Sayısı Şartı

Başvurudan önceki takvim yılı vergi dairesine verilen muhtasar beyannamelere göre aylık ortalama çalışan sayısının 250 veya daha fazla olması gerekmektedir.

ç) Beyanname ve Uyum Koşulları

Başvuru tarihinden önceki son beş takvim yılı boyunca;

· Mücbir sebep haricinde, defter ve belgelerin ibrazından imtina edilmemiş olmalıdır.

· Gelir/Kurumlar Vergisi, ÖTV ve KDV beyannamelerinden herhangi birinin beyanı birden fazla aksatılmamış olmalıdır. (Süresinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler hariç)

· Sahte belge veya yanıltıcı belge düzenleme ya da kullanma nedeniyle vergi incelemesine tabi olmamalı ya da inceleme sonrası belirlenmiş diğer usullere dönmüş olmalıdır.

d) Vergi Borcu Durumu ve Cari Uyum Şartları

Başvuru tarihinde;

• KDV iade taleplerinde Tebliğ’in (IV/A2) bölümünde belirtilen esaslara tabi olmayı gerektiren bir durumu olmamalıdır.

• Ödenmesi gereken vergi borcu bulunmamalıdır (Tecil edilmiş borçlar bu durumu ihlal etmez).

Başvuru Süreci: Yukarıdaki şartları taşıyan mükellefler, bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlığa dilekçe ile başvurarak, başvuru tarihini izleyen 15 gün içinde HİS Sertifikasını alabilirler.

📝 2. HİS Uygulamasına Göre İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi

HİS sertifikası sahibi mükelleflerin iade talepleri, herhangi bir teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu gerekmeksizin hızlıca işleme alınır.

İade Talebi İşleme Alınması

• Talep, bir standart iade talep dilekçesi ile yapılır. İade hakkı doğuran işlemlerin beyanı için gereken belgelerle birlikte dilekçenin verilmiş olması şarttır.

• İlgili belgeler tam olarak ibraz edildiğinde, iade talebi geçerli sayılır.

Olumsuzluk Tespiti Durumunda

• Nakden iade taleplerinde KDVİRA sistemi, otomatik olarak sorgulama yapar.

• Olumsuzluk tespit edilmeyen alımlar için KDV iadesi, sorgulama sonrası 5 iş günü içinde yapılır.

• Olumsuzluk bulunan alımların iadesi ise, eksikliklerin giderilmesi veya şartların sağlanması halinde yapılır.

Eksik veya Yanlış Belge Durumunda

• Eksiklik veya yanlışlık durumunda, talepler işleme alınır fakat eksiklikler belgelerin ibrazını takip eden 15 gün içinde mükellefe bildirilir.

• Eksik belgelerin tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içinde tamamlanmaması durumunda, ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlık, gerekçelere göre eksikliklerin tamamlanması için ek 3 aylık süre verebilir.

• Bu süre sonunda da eksiklik giderilmezse, belge eksikliğine rağmen iade edilen KDV’nin ilgili olduğu dönemlerde inceleme başlatılır.

Olumsuz Tespit veya Rapor Durumu: HİS sertifikası sahibi mükellefin “olumsuz rapor” durumu olmamalıdır. Ancak, “olumsuz tespit” veya “olumsuz raporu bulunanlardan mal veya hizmet alımı” tespit edilirse, mükellefe bildirilir. Bu durumda, mükellefin mal veya hizmet alımına ilişkin KDV tutarları iade/indirim hesaplarından çıkarılır veya dört kat teminat gösterilmesi istenir. Bu teminatlar vergi inceleme raporu sonuçlarına göre çözülür.

⚠️ 3. HİS Sertifikasının İptal Edilmesi Durumları

HİS sertifikası aşağıdaki durumlarda iptal edilir ve bu durum gerekçesiyle birlikte mükellefe bildirilir. İptal edilen dönemler ve henüz sonuçlandırılmamış iadelerde HİS hükümleri uygulanmaz.

a) Mali Şartların Kaybedilmesi veya Çalışan Sayısının Azalması

• Tebliğ’in (IV/C/1-b) bölümünde belirtilen mali şartların veya (IV/C/1-c) bölümünde çalışan sayısı şartının %25’ten fazla azalması durumunda, sertifika iptal edilir.

• Tutar veya çalışan sayısına ilişkin durum, her yıl yıllık kurumlar vergisi beyannamesi veya Aralık ayı muhtasar beyannamesi ile değerlendirilir.

b) Defter ve Belgelerin İbraz Edilmemesi

• Mükellefin, Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenen sürede defter ve belgelerini ibraz etmemesi durumunda, süre dolduktan hemen sonra sertifika iptal edilir.

c) Vergi Borçlarının Ödenmemesi

• Vergi borcunun vadesinde ödenmemesi durumunda, mükellefe 7 gün içinde ödeme emri tebliğ edilir. Borç yine de ödenmezse sertifika iptal edilir.

• Ancak, yargı kararı veya düzeltme işlemi sonucu borcun kaldırılması durumunda, HİS kapsamındaki iade işlemleri devam eder.

ç) Sahte veya Yanıltıcı Belge Kullanımı Durumu

• Mükellefin, sahte veya yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma fiilinde bulunduğuna dair “olumsuz rapor” düzenlenirse, raporun vergi dairesine ulaştığı tarihten sonraki tüm iade taleplerinde HİS uygulanmaz ve sertifika iptal edilir.

• Bu rapora dayanarak yapılan vergi tarhiyatı, yargı kararı ile tamamen kaldırılırsa, mükellefe tekrar HİS sertifikası verilir. Tarhiyat kısmen onaylanırsa mükellef, yeniden HİS’e başvuru için Tebliğ’de belirtilen şartları tekrar sağlamalıdır.

• Yargı kararı kesinleşmeden, mükellefin belirlenmiş diğer usul ve esaslara geçişi durumunda, geçiş tarihinden itibaren 24 ay boyunca belirlenmiş usullere tabi kalınması ve Tebliğ şartlarına uyulması kaydıyla HİS sertifikası yeniden verilebilir.

d) Yıllık İade İncelemesi ve Haksız/ Yersiz İade Oranı

• Her takvim yılı için HİS mükelleflerinin en az bir vergilendirme dönemi iade işlemleri incelenir.

• Yapılan incelemelerde haksız/yersiz iade oranı %5’i aşarsa, sertifika iptal edilir. Bu durumda, ilgili mükellefe beş yıl boyunca yeniden HİS sertifikası verilmez.

Sonuç

Hızlandırılmış İade Sistemi, mali ve vergi uyum kriterlerini sağlayan işletmelere güven esasına dayalı hızlı ve teminatsız KDV iadesi sağlar. Bu sistemle işletmeler, likiditeye daha hızlı erişerek işlerini büyütebilir. HİS, işletmeler için büyük bir mali kolaylık ve güvenli iade süreci sunarken, düzenli kontrol ve uyum gerektirir.